Mẹ bầu nên ăn gì để tránh Đái tháo đường thai kì? Và Thực đơn đêm khuya cho mẹ bầu để phòng ngừa Đái tháo đường thai kỳ
Đái tháo đường thai kỳ được định nghĩa là tình trạng bất dung nạp đường ở nhiều mức độ khác nhau, được chẩn đoán lần đầu tiên trong thai kỳ. Đây là tình trạng nguy hiểm cho cả mẹ và bé nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này đề cập tới cách xây dựng chế độ ăn đêm đúng đắn cho mẹ bầu để phòng ngừa đái tháo đường thai kỳ.
Tham khảo thêm thông tin chuyên biệt về : huyết áp tâm thu , chênh lệch huyết áp tâm thu và tâm trương , huyết áp tâm trương , cơn đau thắt ngực không ổn định , đau thắt ngực không ổn định
Thực đơn đêm khuya cho mẹ bầu để ngăn ngừa Đái tháo đường thai kỳ
1. Xây dựng chế độ ăn
Phân bổ năng lượng trong ngày cho mỗi bữa ăn được khuyến cáo trong Đái tháo đường thai kỳ (1)
- Bữa sáng: 10% tổng năng lượng
- Bữa trưa: 30% tổng năng lượng
- Bữa tối: 30% tổng năng lượng
- Các bữa ăn nhẹ: 30% tổng năng lượng
Tham khảo thêm chủ đề chuyên biệt về : cách điều trị tiểu đường thai kỳ , món ăn cho người cao huyết áp , đau ngực , đái tháo đường , huyết áp cao
Trong đó:
- Chất bột đường: 33–40%
- Chất đạm: 20%
- Chất béo: 40%
Các mẹ bầu nên chia nhiều bữa nhỏ trong ngày, thường là 6 bữa ăn, gồm 3 bữa chính và 2-3 bữa phụ. Các bữa ăn nên cách nhau ít nhất 2 giờ để có thể đo được nồng độ đường huyết 2 giờ sau ăn. Khoảng cách giữa bữa ăn tối cuối cùng và bữa ăn sáng hôm sau tốt nhất không nên kéo dài quá 10-12 giờ.
Chú ý đặc biệt đến bữa ăn sáng, vì nếu ăn một số lượng lớn chất bột đường trong bữa sáng có thể làm tăng nhanh mức đường huyết. Các khuyến cáo sau đây giúp duy trì mức đường huyết bình thường vào bữa ăn sáng:
- Giới hạn lượng bột đường ăn vào chỉ từ 15-30g
- Tránh sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều chất bột đường như bánh ngọt có xi-rô hay ngũ cốc ngọt …
- Lựa chọn thực phẩm cho bữa ăn sáng chứa nhiều đạm: phô mai, trứng, thịt nạc, bơ đậu phộng, sữa chua ít béo, hoặc một lát bánh mì nướng nguyên hạt.
- Nên tránh sử dụng nước ép trái cây, thay vào đó là nước lọc.
Chi tiết về : cơn tăng huyết áp , chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp , chế độ dinh dưỡng cho người tiểu đường , glucose , tăng huyết áp khẩn cấp
Bữa ăn sáng nên bao gồm các loại thực phẩm giàu protein như phô mai, trứng, thịt nạc…
2. Nhóm thực phẩm giàu chất xơ
Lượng chất xơ nên vào khoảng 14 g/1000kcal/ngày (25-30 g/ngày), dựa vào đánh giá của chuyên gia dinh dưỡng. Các thực phẩm giàu chất xơ giúp kiểm soát mức đường huyết vì chất xơ bị tiêu hóa chậm và làm chậm hấp thu dưỡng chất. Do đó bệnh nhân đái tháo đường thai kỳ nên được khuyến khích sử dụng thực phẩm giàu chất xơ.
Chất xơ có nhiều trong các loại thực phẩm sau:
Tham khảo thêm nội dung chuyên sâu về : điều trị tiểu đường thai kỳ , thức ăn dành cho người tiểu đường , đau thắt ngưc bên trái , tăng huyết áp , cơn đau thắt ngưc
- Các loại thực phẩm nguyên hạt có giá trị dinh dưỡng cao và giàu chất xơ. Nhận biết các thực phẩm này qua nhãn dán “được chế biến từ 100% nguyên hạt” trong bánh mì, bánh cracker, hay mì ống. Nên sử dụng bột ngũ cốc, gạo lức, lúa mì thay cho gạo trắng.
- Trái cây tươi chứa nhiều chất xơ và dinh dưỡng, nhưng đồng thời cũng chứa một lượng chất bột đường. Nên ăn trái cây tươi hơn dùng nước ép. Bệnh nhân nên dùng bưởi, quýt, cam là ác loại trái cây giàu vitamin A, vitamin C – là thành phần dưỡng chất trong thai kỳ.
- Rau cải: nên chọn các loại rau cải có màu xanh đậm, đỏ sậm, vàng sậm, màu cam.
- Các loại đậu cũng là nguồn cung cấp nhiều chất xơ.
Khi ăn đêm các mẹ bầu không nên ăn các loại trái cây chua, ngũ cốc hay bánh mì do có thể làm đầy bụng. Nên ăn các thức ăn nhẹ nhàng như các loại đậu, bánh cracker..
Các bữa ăn dành cho mẹ bầu nên bao gồm nhiều chất xơ giúp dễ tiêu hóa
3. Nhóm thực phẩm giàu chất đạm
Các thực phẩm giàu chất đạm không làm tăng mức đường huyết, nên được sử dụng trong 3 bữa ăn chính.
Nên xem về : hba1c , huyết áp người già , nguyên nhân tiểu đường thai kỳ , nhịp tim là gì , phối hợp thuốc huyết áp
- Thịt gia cầm, thịt nạc (bò, heo) chứa ít chất béo bão hòa.
- Các loại hạt là nguồn thực phẩm giàu protein nhưng ít chất béo bão hòa.
- Trứng (nấu chín kỹ) cũng là nguồn giàu protein và dễ chế biến cho vào mỗi bữa ăn.
- Cá thường ít chứa chất béo bão hòa là nguồn protein tốt cho sản phụ
Đêm khuya các mẹ bầu nên ăn món đạm nhẹ nhàng như các loại hạt: óc chó, macca… Trứng có thể được lựa chọn ăn khuya nhưng cần nấu chín kĩ tránh hôi tanh.
Thực phẩm giàu protein nên là nhóm chính
4. Nhóm thực phẩm có ít chất bột đường
Thực phẩm chứa chất bột đường có ảnh hưởng nhiều nhất lên đường huyết. Vì vậy, việc kiểm soát lượng bột đường đưa vào mỗi ngày là rất quan trọng. Nên lựa chọn các loại thực phẩm chứa ít bột đường như các loại đậu, hạt và rau củ. Những thực phẩm này vừa cung cấp tinh bột vừa bổ sung chất xơ rất tốt cho sản phụ.
Tham khảo thêm nội dung thú vị về : cơn đau thắt ngực điển hình , các loại thuốc điều trị tiểu đường tuýp 2 , chỉ số đường huyết , huyết áp bao nhiêu là bình thường , cách thử tiểu đường tại nhà
Thực đơn đêm khuya nên là các lại hạt có thể ăn ngay và ít như hạt óc chó…
Mẹ bầu nên lựa chọn các loại hạt cho bữa ăn nhẹ đêm khuya
5. Nhóm thực phẩm giàu vitamin
Nhu cầu Vitamin và khoáng chất cơ bản hàng ngày của sản phụ là
- Sắt: 27 mg/ngày.
- Acid Folic: 400 mcg/ngày trong viên bổ sung và 400 mcg/ngày qua thức ăn, sử dụng 800 mcg-1mg acid Folic/ngày giúp làm giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh (khởi đầu trước khi có thai với liều 400 mcg/ngày).
- Canxi: 1000 mg/ngày (1300 mg/ngày nếu thai phụ < 19 tuổi).
Các loại vitamin được cung cấp thông qua các nhóm thực phẩm khác. Buổi tối không nên ăn các thực phẩm chứa nhiều vitamin C gây cồn cào, đầy hơi khó ngủ.
Bên cạnh đó, Đái tháo đường thai kì là một rối loạn chuyển hóa đường khi mang thai. Tỉ lệ mắc Đái tháo đường thai kì đang ngày càng tăng. Hơn nữa, Đái tháo đường thai kì mang đến nhiều nguy cơ cho mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, việc phòng ngừa Đái tháo đường thai kì là vô cùng quan trọng, và chế độ dinh dưỡng là khía cạnh không thể thiếu. Hãy cùng Ngày Đầu Tiên tìm hiểu mẹ bầu nên ăn gì để tránh Đái tháo đường thai kì ngay sau đây nhé!
Mẹ bầu nên ăn gì dể tránh Đái tháo đường thai kì
1. Thực phẩm chứa nhiều chất đạm
Chất đạm (protein) là thành phần không thể thiếu để cấu tạo nên tế bào. Chất đạm tham gia vào nhiều hoạt động trao đổi chất, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi mang thai, nhu cầu chất đạm của người mẹ tăng lên để đảm bảo việc xây dựng và phát triển cơ thể của trẻ. (1)
Đối với bữa ăn của mẹ bầu, cần phối hợp giữa chất đạm có nguồn gốc từ động vật và protein thực vật.
Nên chọn các thực phẩm cung cấp chất đạm có nguồn gốc động vật bao gồm: thịt nạc, cá, trứng, tôm, cua, thủy hải sản, sữa chua, sữa, phô mai (ít béo, không đường)… Không nên ăn thịt mỡ, nên ăn cá và thịt gia cầm thay cho thịt đỏ. (1)
Các thực phẩm cung cấp chất đạm thực vật bao gồm: đậu tương, đậu xanh, các loại đậu khác và vừng lạc. (1)
Mẹ bầu nên lựa chọn thực phẩm giàu protein
2. Thực phẩm có ít đường
Trong thực đơn hàng ngày, mẹ bầu nên hạn chế tối đa các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao. Đây là những loại đường hấp thu nhanh làm tăng cao đường huyết sau ăn. Bao gồm: bánh, kẹo, kem, chè, mứt, trái cây sấy, các loại nước ngọt…Không nên dùng đường trắng.(2)
Việc tăng cường trái cây tươi mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên mẹ bầu nên hạn chế những loại trái cây nhiều đường như mít, sầu riêng, xoài, nhãn… Nên chọn các loại trái cây ít đường, nhiều nước như bưởi, thanh long, táo, cam, dâu tây…(3)
Trái cây nên ăn mỗi lần 1 miếng nhỏ thay vì ăn trái cây nguyên quả. Tránh uống nước hoa quả. Nếu uống thì thay vì pha 100% nước hoa quả thì nên giảm xuống ½ cốc là nước hoa quả và pha thêm nước. (3)
Mẹ bầu cần hạn chế tối đa các loại bánh kẹo, nước ngọt
3. Thực phẩm có chất béo không bão hòa
Chất béo (lipid) đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc màng tế bào và dự trữ nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể. Chất béo đặc biệt quan trọng trong thời gian mang thai và cho con bú. Chất béo tham gia vào quá trình hình thành và phát triển não trong quá trình mang thai và bảo đảm chất lượng của sữa mẹ. (1)
Nguồn cung cấp chất béo là dầu, mỡ và các loại hạt có dầu như đậu phộng, vừng, hạt điều… Nhu cầu chất béo được khuyến nghị từ 25 đến 30% tổng số năng lượng, và cần đạt sự cân đối về tỉ lệ giữa chất béo có nguồn gốc động vật và tổng số năng lượng từ chất béo. Khuyến nghị về tỷ lệ chất béo có nguồn gốc động vật/tổng số chất béo hiện nay là không nên vượt quá 60%. (1)
Mẹ bầu cần ưu tiên dùng các loại thực phẩm có chất béo không bão hòa như: Dầu ô liu, dầu lạc, các loại hạt, cá hồi, cá mòi, cá ngừ… Nên ăn cá, tối thiểu 2 – 3 bữa/tuần, ưu tiên những thực phẩm giàu omega 3 (mỡ cá, cá hồi). (2)
Thực phẩm chứa chất béo không bão hòa mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe
4. Các loại ngũ cốc nguyên hạt
Chất bột đường (carbohydrate) là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Chất bột đường là nguyên nhân khiến lượng đường trong máu tăng cao. Tuy nhiên, mẹ bầu vẫn cần cung cấp đủ chất bột đường để bổ sung năng lượng, tham gia vào quá trình cấu tạo tế bào.
Vì vậy, chế độ dinh dưỡng vẫn phải đảm bảo thành phần chất bột đường chiếm 55-65% khẩu phần ăn. Chất bột đường nên được chia suốt cả ngày trong 3 bữa ăn chính và 2 – 3 bữa ăn phụ.(2)
Mẹ bầu nên sử dụng ngũ cốc nguyên hạt, gạo lức, gạo lật nảy mầm thay thế cho gạo trắng có chỉ số glucose huyết tương cao. (2)
Nên hạn chế các loại chất bột đường đã tinh chế hoặc xay xát kĩ như bún, phở, miến, bánh mì, các loại bột…. (2)
Mẹ bầu nên lựa chọn những loại ngũ cốc nguyên hạt, chưa qua tinh chế
5. Tăng cường chất xơ
Chất xơ cũng đóng vai trò quan trọng đặc biệt trong điều hòa và kiểm soát đường huyết tương. Mẹ bầu cần ăn ít nhất 400g rau củ quả một ngày. Nên chọn rau củ quả có nhiều chất xơ như rau muống, rau ngót, rau bắp cải… (1)
Chất xơ giúp điều hòa và kiểm soát đường huyết
Hi vọng những thông tin trên sẽ phần nào giúp bạn hình dung được một chế độ dinh dưỡng hàng ngày giúp mẹ bầu ngăn ngừa Đái tháo đường thai kì. Nhìn chung, chế độ ăn cần đảm bảo đủ năng lượng, cân đối dinh dưỡng, lựa chọn các loại chất bột đường chuyển hóa chậm, lựa chọn thực phẩm giàu chất xơ, chất đạm, nhiều chất béo không bão hòa. Bên cạnh đó, mẹ bầu cần thường xuyên tập luyện thể dục để giúp kiểm soát tốt đường huyết và mang lại hiệu quả tối ưu cho sức khỏe nhé!
Xem thêm về : cơn đau thắt ngực ổn định , chỉ số tiểu đường , chỉ số xét nghiệm tiểu đường , chỉ số đường huyết của người bị tiểu đường , nhịp tim và huyết áp
Hy vọng bài viết giúp bạn đọc nhất là các sản phụ có thêm kiến thức để xây dựng chế độ ăn phù hợp cho bản thân. Thông qua đó có thể ngăn ngừa hay giảm biến chứng của đái tháo đường thai kỳ.
Nguồn tham khảo:
- The American college of Obstetricians and Gynecologists, “Gestational Diabetes Mellitus”
- Healthline, “Gestational Diabetes Food List”
- Vụ sức khỏe bà mẹ – trẻ em, “Hướng dẫn quốc gia dự phòng và kiểm soát Đái tháo đường thai kỳ”
- Bộ Y tế, “Hướng dẫn quốc gia dinh dưỡng cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú”
- ThS Hoàng Tiến Hưng, “Nguyên nhân và hướng điều trị Đái tháo đường thai kỳ”
Nguồn bài viết:
- https://ngaydautien.vn/dai-thao-duong/7729-thuc-don-dem-khuya-cho-me-bau-de-ngan-ngua-dai-thao-duong-thai-ky
- https://ngaydautien.vn/dai-thao-duong/7739-me-bau-nen-an-gi-de-tranh-dai-thao-duong-thai-ki
Tham khảo thêm nội dung tốt nhất về :
- Thế nào là chỉ số đường huyết?
- Thế nào là hba1c?
- Thế nào là nhịp tim là gì?
- Thế nào là tăng huyết áp?
- Thế nào là huyết áp tâm thu?
- Hiểu thêm về chênh lệch huyết áp tâm thu và tâm trương
- Hiểu thêm về huyết áp tâm trương
- Hiểu thêm về cơn đau thắt ngực không ổn định
- Hiểu thêm về đau thắt ngực không ổn định
- Hiểu thêm về cơn đau thắt ngực ổn định
- Hiểu thêm về chỉ số tiểu đường
- Hiểu thêm về chỉ số xét nghiệm tiểu đường
- Hiểu thêm về chỉ số đường huyết của người bị tiểu đường
- Hiểu thêm về nhịp tim và huyết áp
- Hiểu thêm về cơn đau thắt ngực điển hình
- Hiểu thêm về các loại thuốc điều trị tiểu đường tuýp 2
- Hiểu thêm về huyết áp bao nhiêu là bình thường
- Hiểu thêm về cách thử tiểu đường tại nhà
- Hiểu thêm về huyết áp người già
- Hiểu thêm về nguyên nhân tiểu đường thai kỳ
- Hiểu thêm về phối hợp thuốc huyết áp
- Hiểu thêm về điều trị tiểu đường thai kỳ
- Hiểu thêm về thức ăn dành cho người tiểu đường
- Hiểu thêm về đau thắt ngưc bên trái
- Hiểu thêm về cơn đau thắt ngưc
- Hiểu thêm về cơn tăng huyết áp
- Hiểu thêm về chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp
- Hiểu thêm về chế độ dinh dưỡng cho người tiểu đường
- Hiểu thêm về glucose
- Hiểu thêm về tăng huyết áp khẩn cấp
- Hiểu thêm về cách điều trị tiểu đường thai kỳ
- Hiểu thêm về món ăn cho người cao huyết áp
- Hiểu thêm về đau ngực
- Hiểu thêm về đái tháo đường
- Hiểu thêm về huyết áp cao